Türklerin İslamlaşma Serüveni

Türklerin daha Dört Halife ve Emevîler döneminde başlayan İslamiyet Serüveni, Abbasilerle birlikte hızlı bir gelişim sürecine girmiştir. Türklerin İslamiyet’i kabulleri tarihin, günümüze kadarki seyri içinde yer alan en önemli olaylardan biridir. Böylece Orta Asya’dan, Doğu Avrupa’ya, Ortadoğu’ya nihayetinde Anadolu’ya uzanan Türk tarihinin akışı bambaşka bir gidişat kazanacaktır.
Tarihe yön veren bu uzun hakimiyet zincirinin, İslamiyet’e geçiş sürecinde bağlantıyı sağlayan halkası ise Sâmânîler Devleti’dir (874-1005). Araştırmacılar tarafından İran asıllı oldukları kabul edilen Sâmânîler hakkında, kaynaklar dikkatle incelendiğinde onların İlk Müslüman Türk devleti olduğu gerçeği karşımıza çıkmaktadır. Sâmânîler, varoldukları coğrafya sayesinde İslamiyet’in, İslam kültürünün ve devlet sisteminin, İdil Bulgarları, Karahanlılar ve Selçuklulara aktarılmasında önemli roller üstlenmişlerdir. Gazneliler ise, bizzat bu devletin bünyesinden çıkmıştır.
Dolayısıyla Sâmânîlerin siyasî tarihini, hakim oldukları sahalar üzerinde meydana getirdikleri sosyal, kültürel ve ekonomik mirası öğrenmek, Türk-İslam tarihinin bu geçiş sürecini anlamak açısından büyük önem taşımaktadır.